MUZYKOTERAPIA

Muzyka jest stałym i bardzo ważnym elementem  naszego życia.  Działa nie tylko na nasz stan emocjonalny czyli na naszą psychikę, ale także na nasz stan fizyczny.
Sztuka muzyczna może umilać życie, może też być pomocna w cierpieniu i chorobie. Muzyka pomaga w łatwiejszym znoszeniu wszelkiego rodzaju obciążeń, zwłaszcza stresu o szkodliwej intensywności, mobilizuje do pracy, a jednocześnie łagodzi zmęczenie nawet najtrudniejszymi obowiązkami.
Muzykoterapia na stałe gości w programie naszych zajęć terapeutycznych. Dumą naszego Domu jest istniejący od 1992 roku chór Senior, który umila czas pensjonariuszom, uświetnia swoimi licznymi występami imrezy i uroczystości, a także prezentuje swoje umiejętności na zewnątrz.
Mieszkańcy grają na instrumentach perkusyjnych, słuchają muzyki i relaksują się przy jej dźwiękach.
Stosowane w naszym Domu metody:

• receptywne w grupach (zabawa przy muzyce, wspólny śpiew),
• projekcyjne – uruchamiające wyobraźnię,
• przestrajania – czyli zmiany nastroju za pomocą muzyki,
• treningowe – np. trening autogenny,
• estetyzujące – wywołujące uczucia wzniosłe.

Głównym celem działań muzykoterapeutycznych jest:

• rozładowanie napięć emocjonalnych,
• wpływanie na efektywność pracy umysłowej,
• rozwijanie twórcze i emocjonalne,
• działanie pobudzające lub relaksujące,
• zachęcanie do aktywnego muzykowania (śpiew, gra na instrumentach),
• działanie przeciwstresowe,
• wyciszanie agresji,
• stymulowanie koncentracji uwagi i pamięci bezpośredniej,
• pomaganie w akceptacji społecznej,
• odwrócenie uwagi od choroby,
• wzrost samooceny.
  

Istotą muzykoterapii nie jest więc tylko słuchanie muzyki i relaks.  Efekty terapii to przede wszystkim więcej spokoju, pewność siebie i co najważniejsze ogromna satysfakcja obcowania ze światem piękna.

Cel muzykoterapii zostaje osiągnięty  jeśli pacjent chętnie i aktywnie uczestniczy w zajęciach, jeśli na jego twarzy maluje się uśmiech i zadowolenie z podjętego wysiłku spotkania się z muzyką.

ROLA WYBRANYCH TECHNIK MUZYKOTERAPEUTYCZNYCH W WYZWALANIU TWÓRCZEJ AKTYWNOŚCI

Stymulowanie kreatywności, rozwijanie zdolności twórczych, zachęcanie do ekspresji twórczej, to hasła stanowiące podstawę stosowania działań muzykoterapeutycznych. Priorytety te umiejętnie wcielane w życie mieszkańców naszego Domu Pomocy w pewnym sensie  stają się motywacją do realizacji nowych wyzwań.
W kreowaniu działań twórczych mieszkańców niezwykle ważną rolę pełni muzyka. Dźwięki  otaczają na od początku naszego istnienia. Już od urodzenia  odczuwamy potrzebę ruchu, zabawy i kontaktu ze sztuką.  Muzykoterapia spełnia również inne cele, takie jak np. uprzyjemnianie pobytu, organizację czasu wolnego, naukę relaksowania się przy muzyce, pogłębianie wrażliwości muzycznej oraz poszerzanie zainteresowań związanych z muzyką.

Przykłady wykorzystania działań muzykoterapeutycznych stosowanych przeze mnie podczas zajęć.

Wizualizacja
Korzystanie z tej techniki nie wymaga niczego poza wyobraźnią. Leczenie polega na budowaniu pozytywnych wyobrażeń. Nie ma znaczenia, czy coś naprawdę robimy, czy tylko sobie wyobrażamy.         W obu przypadkach pobudzane są te same partie mózgu. W sztuce wizualizacji ważny jest nie tylko ukazany obraz, można wprowadzić dźwięk, słowo, zapach, czy smak.
Odpowiedni dobór muzyki, tekstu oraz obrazu wpływa na intensyfikację przeżywania piękna, intensywniejszy odbiór wrażeń muzycznych i werbalnych, a co za tym idzie –  zdecydowanie poprawia się samopoczucie biorących udział w wizualizacji.

Słuchanie
Grupa, która przychodzi na zajęcia często jest pochłonięta swoimi codziennymi sprawami: początkowo dominowało rozproszenie myśli, ciągłe pytania, brak koncentracji. Jako prowadząca zajęcia prezentuję różne fragmenty muzyczne, o różnej tematyce i dynamice w zależności od stanu emocjonalnego i psychofizjologicznego podopiecznych. Spotkania te pomagają w odnajdywaniu sensu życia. Często są one inspirowane przez mieszkańców.
W swojej pracy wykorzystuję również chustę Klanzy. Chusta jest prostą, a zarazem intrygującą pomocą w muzykoterapii proponowaną przez Polskie Stowarzyszenie Pedagogów i Animatorów KLANZA. Zabawa z chustą może przybierać różne formy, zawsze jednak dostarcza wielu wrażeń uczestnikom. Może być wykorzystana w sali lub w plenerze, podczas pracy z każdą grupą wiekową. Kolorowa chusta daje wiele możliwości, trzeba tylko puścić wodze fantazji.

Tańce na siedząco
Zajęcia te prowadzę z wykorzystaniem nagrań proponowanych przez mieszkańców . Tańce dla seniorów są jedną z możliwości urozmaicania dnia, mogą też uspokajać ale przede wszystkim przynoszą radość z podjęcia działań w grupie.
Taniec stanowi także nieodzowną część imprez okolicznościowych.

Kontakty międzypokoleniowe
Kolejną formą muzykoterapeutyczną wyzwalającą twórczą aktywność podopiecznych jest organizowane spotkań z przedszkolakami. Działania te mają na celu umożliwienie mieszkańcom naszego Domu osobistego spotkania z dziećmi oraz z ich twórczością. Podczas tego typu spotkań seniorzy mają również okazję zaprezentować przygotowane przez siebie piosenki i inscenizacje. Doświadczenie osobistego spotkania z młodszym pokoleniem stwarza szansę przeżycia niezapomnianych chwil, stanowiąc jednocześnie płaszczyznę dla wspólnego przeżywania, wyrażania emocji, a co za tym idzie – pogłębiania integracji grupowej. Zawierane znajomości międzypokoleniowe stają się tematem do rozmów i opowieści.

Gra na instrumentach
Dobrą metodą aktywizującą umysłowo, jest gra na instrumentach.  Posiadamy bogate zaplecze instrumentów perkusyjnych. Każdy z pensjonariuszy ma  ulubiony instrument na którym chętnie muzykuje. Podczas tej formy działalności mieszkańcy oddają się całkowicie grze zapominając o swoich niepowodzeniach, bolączkach i trudach dnia codziennego.

Malowane dźwiękiem
Dzięki tańcom z kolorowymi szyfonowymi chustkami stymuluję rozwój koordynacji wzrokowo – ruchowej i ruchowej obu stron ciała. Oczarowanie tańcem przy użyciu barwnych chustek to coś więcej niż tylko twórczy ruch. To okazja do podania ręki, spojrzenia w oczy, przekazania uśmiechu. To także próba interpretacji  słuchanego utworu, malowanie własnych wyobrażeń w muzycznej przestrzeni dźwiękowej.

Śpiew(chór)
Sesje muzykoterapeutyczne  trwają ok. 45 min., odbywają się dwa razy w tygodniu.  Taka forma terapii śpiewem może okazać się najlepszym sposobem samorealizacji twórczych zainteresowań podopiecznych; daje  możliwość doskonalenia umiejętności wokalnych,   poprawia emisję głosu, uczy poprawnego operowania oddechem. Występy wokalne, są olbrzymim przeżyciem dla podopiecznych.

Podsumowując – dzięki muzykoterapii pacjent wykazuje większą motywację do leczenia i rehabilitacji, a różnorodne formy wyzwalania twórczej aktywności odwracają uwagę od bólu dnia codziennego. Wyrażanie siebie poprzez muzykę to sama przyjemność, która może poprawić samopoczucie i dodać pewności siebie.

Przykładowe występy:

http://www.youtube.com/watch?v=nh4vRO2xn_I

http://youtu.be/_1YvZQyqE_E